Kunnen alleen veganisten en vegetariërs een B12 tekort hebben?

Deze blog is geschreven door Kari - De Groene Mama - in samenwerking met VitaminFit.

Vitamine B12 is een van de vitamines die ik als veganist supplementeer. Hoewel er steeds meer vega(n) producten op de markt zijn waar B12 aan toe is gevoegd, zit het van nature alleen in dierlijke producten. Daarom nemen mijn kinderen en ik iedere dag vitamine B12 druppels. Maar waarom is B12 eigenlijk zo belangrijk? En kunnen alleen veganisten en vegetatiers een vitamine B12 tekort krijgen? Je leest het allemaal in deze blog!

Waarom is vitamine B12 zo belangrijk?

Vitamine B12 is verantwoordelijk voor een groot aantal functies in het lichaam. B12 zorgt voor een goede celdeling en ondersteunt het immuunsysteem. B12 draagt dus bij aan het herstellend vermogen van je lichaam en een goede weerstand. Veel kwakkelen kan een teken zijn van een tekort. Daaraan gekoppeld bevordert B12 de energiestofwisseling, waardoor energie wordt vrijgemaakt uit eiwitten, koolhydraten en vetten die je via je voeding binnenkrijgt. Die energie heb je nodig om je dagelijkse dingen te doen en je fit te voelen.

Maar die energie uit voeding, die B12 vrijmaakt, heb je ook nodig voor het goed functioneren van je hersenen en zenuwstelsel. Je geheugen, je concentratievermogen, je leervermogens, maar ook zeker je gemoedstoestand zijn allemaal afhankelijk van een B12 niveau dat op peil is. Tot slot speelt B12 een belangrijke rol bij de vorming van rode bloedcellen.

Rode bloedcellen zorgen voor het transport van zuurstof en koolstofdioxide tussen je longen en de rest van je lichaam. Je spieren – dus ook je hartspier – hebben deze zuurstof hard nodig om te kunnen functioneren. Kortom, B12 speelt een essentiële rol in je lichamelijke, mentale en emotionele gezondheid. 

Vitamine B12 en plantaardige voeding

Omdat vitamine B12 voorkomt in voeding met een dierlijke oorsprong, zoals vlees, vis, melk en ei, loop je als veganist het risico op een tekort aan B12. Als vleeseter krijg je waarschijnlijk meer binnen dan de dagelijks aanbevolen hoeveelheid door de Gezondheidsraad.

Als je plantaardig eet moet je waarschijnlijk B12 bij slikken. Ik zeg “waarschijnlijk” in beide gevallen, omdat ik geen arts ben die jouw bloed heeft onderzocht en jou niet ken. Het is geen gegeven dat vleeseters een goede B12 level hebben en veganisten niet! Als je vermoedt dat je een tekort hebt, raad ik je dus aan om dat te overleggen met je huisarts. 

Vitamine B12 tekort en vleeseters of vegetariërs

Ook vleeseters kunnen een tekort oplopen aan B12. Een verstoorde opname is namelijk de meest voorkomende oorzaak van een B12 tekort. B12 wordt in het laatste deel van de dunne darm opgenomen, maar daarvóór moet het wel via de maag. In maagsap zit een belangrijke stof: intrinsic factor. Dit heb je nodig voor de opname van B12.

Intrinsic factor wordt geproduceerd door het maagslijmvlies. Als het lichaam deze stof onvoldoende aanmaakt, doordat het maagslijmvlies beschadigd is, kan dat leiden tot een B12 tekort. Ongezonde eetgewoonten [denk aan koffie, alcohol, te vet eten, te haastig eten, niet goed kauwen], ongezonde leefgewoonten [roken, spanningen, onregelmatig leven], bacteriële besmetting, auto-immuunziekte en bepaalde geneesmiddelen kunnen hier de oorzaak van zijn.

Maagzuur

Omdat de beschadiging van het maagslijmvlies niet alleen voorkomt dat de intrinsic factor wordt aangemaakt, maar ook maagzuur, krijgen mensen die hier mee kampen mogelijk last van allerlei maagklachten, waaronder brandend maagzuur. Maagzuur heb je nodig om bacteriën te doden en om je voedsel goed te verteren. Maagzuur breekt voedselbrokken namelijk af tot kleine voedseldeeltjes. Je hebt het dus hard nodig.

Een gezonde maag is hier ook tegen bestand, omdat de maagwand is bekleed met een dikke laag maagslijmvlies. Maar als dit is beschadigd krijg je dat branderige gevoel. Brandend maagzuur kan een enorme impact hebben op je leven: op je gezondheid en op je levensgeluk.

Een vicieuze cirkel

Veel mensen slikken maagzuurremmers om het gevoel van brandend maagzuur tegen te gaan. En hoewel deze medicijnen een tijdelijk verlichtend effect hebben, omdat het de aanmaak van maagsap tegengaat, gaat het ook de aanmaak van het eerdergenoemde stofje intrinsic factor tegen. En dat heb je zo hard nodig voor de aanmaak van B12.

Een vicieuze cirkel dus, waar je alleen uit kunt komen door, samen met je arts, bewuste keuzes te maken over je voeding. De inname en opname van vitamine B12 kan een belangrijk startpunt zijn van het gesprek. Indien er sprake is van een vitamine B12 tekort kan het verstandig zijn om, naast een gezond en gebalanceerd leef- en voedingspatroon, een vitamine B12 supplement bij te slikken.