6 minEr zijn verschillende redenen voor een vitamine B12 tekort. De voornaamste reden is dat veel mensen er te weinig van binnenkrijgen uit hun voeding, doordat zij (bijna) geen dierlijke producten eten.
Vegetariërs, veganisten en mensen die een macrobiotisch dieet volgen weten hierdoor dat ze er goed aan doen om dagelijks een vitamine B12 supplement te nemen. Maar je kunt ook een vitamine B12-tekort hebben, zonder dat je het direct merkt. We leggen je uit hoe dit kan.
In dit artikel lees je
- Welke 4 oorzaken er zijn van een vitamine B12-tekort;
- Voor welke problemen een vitamine B12-tekort zorgt;
- Dat klachten die horen bij een vitamine B12-tekort voor iedereen anders kunnen zijn
- Dat je bij een ernstig tekort alleen met injectietherapie het tekort kunt oplossen;
- Voor welke lichaamsprocessen vitamine B12 belangrijk is;
- Hoe je met een goed vitamine B12 supplement een tekort kunt voorkomen.
De oorzaken van een vitamine B12-tekort
Vegetariërs en veganisten
Vegetariërs en veganisten kunnen door een verminderde inname van vitamine B12 een tekort opbouwen. Dit komt omdat vitamine B12 van nature voornamelijk voorkomt in dierlijke producten zoals vlees, vis, zuivel en eieren.
Voor vegetariërs is het daarbij iets makkelijker om aan voldoende B12 te komen dan voor veganisten. Gelukkig zijn er wel steeds meer voedingsmiddelen op de markt die worden verrijkt met vitamine B12, zoals ontbijtgranen, plantaardige melk en vleesvervangers.
Een verstoorde opname in het lichaam van vitamine B12
Vitamine B12 wordt in ons lichaam opgenomen in het laatste deel van de dunne darm (ileum). Mensen met een aandoening aan de darmen kunnen hierdoor last hebben van een verstoorde opname van vitamine B12. Dit zijn bijvoorbeeld mensen met de ziekte van Crohn en mensen met coeliakie.
Een stofwisselingsziekte
Hoewel vitamine B12 in de dunne darm wordt opgenomen, kunnen problemen in de maag er al voor zorgen dat de vitamine niet bij de dunne darm terecht komt. Wanneer in de maag het enzym pepsine ontbreekt door een stofwisselingsziekte, kan vitamine B12 niet goed worden opgenomen.
Je kunt dan dus een vitamine B12-tekort hebben, zelf als je voldoende dierlijke producten eet waar vitamine B12 in zit of als je een vitamine B12 supplement neemt.
Vitamine B12-tekort door medicijngebruik
Doordat vitamine B12 maagzuur nodig heeft om in de maag vrij te komen en zo in de dunne darm door het lichaam kan worden opgenomen, kan het langdurig gebruik van maagzuurremmers zorgen voor een vitamine B12-tekort.
Ook het gebruik van metformine, een medicijn dat wordt gebruikt door diabetes type twee patiënten, zorgt bij langdurig gebruik voor een tekort aan vitamine B12.
Stichting B12-tekort heeft in dit artikel een overzicht gemaakt van alle medicijnen die een vitamine B12-tekort veroorzaken. Hier vind je naast maagzuurremmers en metformine ook een specifiek type cholesterolverlager, antibioticum en een medicijn tegen jicht.
Omdat een vitamine B12-tekort dus in een flink aantal gevallen gepaard gaat met een aandoening, worden de klachten van een vitamine B12-tekort niet altijd als zodanig herkend.
Symptomen en behandeling van een vitamine B12-tekort
Een onderliggende reden voor het laat herkennen van een vitamine B12-tekort is dat de klachten en ook de hevigheid van de klachten per persoon kunnen verschillen. Een vitamine B12-tekort kan zorgen voor verschillende symptomen:
- Vermoeidheid
- Verminderde eetlust
- Tintelingen
- Gevoelloze vingers en tenen
- Spierkrampen
- Evenwichtsproblemen
- Geheugenverlies
- Concentratieproblemen
- Ontstoken tong
- Menstruatieklachten
- Depressiviteit
De één kan bijvoorbeeld alleen last hebben van wat vermoeidheid, waar de ander juist weer psychische klachten ervaart, zoals concentratieproblemen, of hevige klachten zoals depressiviteit. En bij sommige van deze klachten wordt ook eerst aan iets anders gedacht.
Zo wordt bij depressiviteit sneller gedacht aan een vitamine D-tekort, bij spierkrampen denk je eerder aan een magnesiumtekort en bij vermoeidheid aan een tekort aan ijzer.
Daarnaast is in onderzoek aangetoond dat overgewicht een verband heeft met lage vitamine B12-waarden. Het is niet bekend of een vitamine B12 tekort kan leiden tot gewichtstoename.
Hierdoor kan een vitamine B12-tekort soms ongemerkt voortduren. Op de lange termijn is dit problematisch voor het goed functioneren van de hersenen en de zenuwen. In het geval van een ernstig vitamine B12-tekort zal een arts moeten behandelen met injectietherapie.
Supplementen kunnen een oplossing zijn wanneer je klachten hebt die kunnen duiden op een vitamine B12-tekort of wanneer je geen dierlijke producten eet. Doordat vitamine B12 een wateroplosbare vitamine is, plas je een eventueel overschot uit wanneer je lichaam het niet nodig heeft. Vitamine B12 heeft dan ook geen maximale inname (geen bovengrens per dagdosering).
Waarom vitamine B12 belangrijk is
Vitamine B12 is belangrijk voor een goede werking van je hersenen en daarmee jouw geheugen. Maar het doet nog veel meer voor je gezondheid. Vitamine B12 draagt bij aan:
- Je fitheid;
- Je natuurlijke energie;
- Je concentratievermogen, leerprestaties en gemoedstoestand;
- Vermindering van vermoeidheid;
- De aanmaak van rode bloedcellen;
- Een normale werking van het immuunsysteem;
- Het goed functioneren van het zenuwstelsel;
- Een normale energiestofwisseling;
- Een normaal metabolisme van homocysteïne;
- Het proces van celvernieuwing;
- Een goede weerstand.
Een hele waslijst dus. Het is dan ook niet voor niks de meest bekende vitamine uit de familie B-vitamines.
Vitamine B12 uit voeding
Een andere naam voor vitamine B12 is Cobalamine. Cobalamine (vitamine B12) is van nature aanwezig in voeding, maar praktisch alleen in dierlijke producten. Je vindt vitamine B12 dus niet in groenten en fruit, maar vooral in vlees, vleeswaren, melkproducten, vis en eieren. Heel soms worden voedingsmiddelen verrijkt met B12.
Eet jij geen dierlijke producten, dan kun je zodoende een tekort aan vitamine B12 krijgen. Vegetariërs en veganisten wordt daarom altijd aangeraden een B12 supplement te nemen.
Het is belangrijk om je vitamine B12 niveau iedere dag aan te vullen om geen vitamine B12-tekort te krijgen. Dit doe je door voldoende vitamine B12 rijke voeding te eten en eventueel aan te vullen met een vitamine B12 supplement.
Conclusie
Een vitamine B12-tekort kan ontstaan door een gebrek aan dierlijke producten, wat vooral geldt voor vegetariërs en veganisten. Medische aandoeningen en bepaalde medicijnen kunnen de opname van B12 ook verstoren. Symptomen zoals vermoeidheid en geheugenproblemen variëren per persoon, waardoor het moeilijk is om een tekort te herkennen. Voor degenen die geen dierlijke producten eten, is het verstandig om een B12-supplement te overwegen om een gezond vitamine B12-niveau te behouden.
